صوت روي پروتكل اينترنت (Voice Over Internet Protocol (VOIP)) كه تلفن پروتكل اينترنت(IP Telephon) نيز ناميده مي شود، به سرعت در حال تبديل به يك اصطلاح و تكنولوژي آشنا است كه سازمانهاي دولتي، علمي و مؤسسات را تحت تاخت و تاز قرار داده است. صوت روي پروتكل اينترنت براي جايگزيني تكنولوژي هاي TDM (Time Division Multiplexer) و شبكه هاي موجود با يك شبكه داده بر مبناي پروتكل اينترنت طراحي شده است. در اين شبكه ها صوت ديجيتال شده در قالب بسته هاي داده پروتكل اينترنت از طريق شبكه محلي (Local Area Network (LAN) ) و/يا شهري (Metropolitan Aria Network (MAN) ) حمل خواهد شد. مراحل پايه براي برپايي يك تماس تلفني اينترنتي، شامل تبديل سيگنالهاي صوتي آنالوگ به فرمت ديجيتال و فشرده سازي و ترجمه سيگنالها به بسته هاي پروتكل اينترنت براي انتقال از طريق اينترنت است، كه اين پروسه در سمت گيرنده بطور معكوس صورت مي گيرد. نصب و راه اندازي شبكه هاي صوت روي پروتكل اينترنت نياز به ابزارهاي جديد دارد.
IP-PBX (Internet-Protocol Private Branch eXchange ) يك سيستم تلفني است که برای تحویل صوت یا تصویر از طریق یک شبکه داده و همکاری با شبكه سوئيچينگ تلفني عمومي (Public Switched Telephon Network (PSTN)) طراحی شده است. دروازه هاي صوت روي پروتكل اينترنت می توانند با عملکردهای معمول PBX ترکیب شوند که اين امر مشاغل را قادرمی سازد که از اینترانت داخلي تحت مديريت خودشان برای کمک به کاهش هزینه فاصله دور استفاده کنند.
مشابه یک PBX معمولی، IP PBX نیز متعلق به یک سازمان است. با یک PBX متعارف شبکه های مجزايي برای ارتباطات صوتی و داده لازم است. یکی از مزایای اصلی یک IP PBX این حقیقت است که با شبکه های داده و صوت با هم کار می کند. این بدان معنی است که دسترسی به اینترنت، به همان خوبی ارتباطات صوت روي پروتكل اينترنت و ارتباطات تلفنی معمول، همگی با استفاده از یک خط برای هر کاربر امکانپذیر است. بدین وسیله با پیشرفت سازمان میزان قابلیت انعطاف نیز افزایش می یابد
یک IP PBX می تواند یک شی سخت افزاری، یا سیستم نرم افزاری مجازی باشد. IP PBX تلفنها را از طریق یک موسسه کنترل کرده و به عنوان دروازه ای به شبکه های صوت و داده عمل می کند. یک IP PBX به شما امکان می دهد تا تماسها را بجای استفاده از فراساختار استاندارد تلفن، از یک شبکه برقرار کنید. تلفنها می تواننداز طریق شبکه به IP PBX متصل باشند و تماسها می توانند بجای شبکه سوئيچينگ تلفني عمومي از طریق IP PBX مسیریابی شوند. یک IP PBX معمولی می تواند تماسها را میان کاربران VOIP و یک کاربر تلفن معمولی نیز سوئیچ کند. یا میان دو کاربر تلفنی معمولی به همان شکلی که یک PBX متعارف انجام می دهد، عمل كند.
يك IP PBX يا سيستم تلفن از يك يا چند تلفن SIP (Session Initiation Protocol )، سرور IP PBX و يك دروازه (Gateway) صوت بر روي پروتكل اينترنت اختياري تشكيل شده است كه مي تواند به خطوط شبكه سوئيچينگ تلفن عمومي موجود متصل شود. عملكرد سرور IP PBX مشابه سرورهاي پروكسي است: سرويس گيرنده هاي SIP، تلفنهاي سخت افزاري يا نرم افزاري هستند كه در سرور IP PBX ثبت نام كرده اند و زمانيكه مي خواهند يك تماس برقرار كنند، از IP PBX مي خواهند كه ارتباط را برقرار كند. IP PBX دايركتوري اي از آدرسهاي SIP مربوط به تمام تلفن ها و كاربران دارد و لذا قادر است به يك تماس داخلي متصل شده يا يك تماس خارجي را از طريق يك دروازه VOIP يا فراهم كننده سرويس VOIP فراهم كند.
